ZIZO en SISO

Donderdag jl. was er op de Bibliotheekschool van Gent de startdag voor de docenten. Het was een gemoedelijke vergadering met de collega's. Iedereen had er zin in om er opnieuw eens in te vliegen. Voor mij was het een nieuwe stap in mijn professionele loopbaan : tot vorig schooljaar was ik een quasi voltijdse docent, maar vanaf 1 september heb ik de grote stap gezet als voltijds zaakvoerder. Voor de Bibliotheekschool was het ook een kleine mijlpaal : in juni studeerden de eerste graduaats-cursisten af in het nieuwe curriculum. Tijd dus voor een stand van zaken. Aan de docenten werd gevraagd om hun cursussen aan elkaar voor te stellen, om overlappingen, tekorten, ... te detecteren.

Omdat ik dit jaar de meeste vakken moet doorgeven, kreeg Eva van mij "Classificatiebouw" op haar boterham en hebben we het vak samen maar voorgesteld. Terwijl de voorstelling van de andere vakken rustig doorkabbelde, was er bij dit vak toch de aanzet van inhoudelijke discussie. Helaas hadden we niet de tijd om dat volledig uit te diepen, maar voor mij toch wel een reden om mijn argumenten op een rij te zetten.

De discussie draaide rond het behouden/opnemen in het vak van de classificaties SISO, UDC en ZIZO. UDC is een oude, zeer uitgebreide analytische classificatie die gebruikt wordt in wetenschappelijke bibliotheken of gespecialiseerde instellingen. SISO is een zeer klassieke, enumeratieve classificatie die gebruikt wordt in openbare bibliotheken in Vlaanderen en Nederland. ZIZO is dan weer een vrij recente classificatie die steeds meer gebruikt wordt in Vlaamse openbare bibliotheken als een gebruiksvriendelijk alternatief voor SISO. ZIZO staat voor "zonder inspanning zoeken" en is een ironische en taalkundige knipoog naar het toch vrij gecompliceerde SISO.


Dit leidt soms tot hilarische misverstanden in discussies met Nederlanders omwille van de verschillende uitspraak van de "S" en de "Z" in beide landen.

Vooral het feit dat ik sceptisch was om ZIZO, dat steeds populairder wordt in de openbare bibliotheken, intensief te trainen in het reeds krappe tijdsbestek van dit vak, zorgde voor wat controverse.
Met het gevaar om met de ZIZO-adepten (opnieuw) in de clinch te gaan, mijn ideeën :

ZIZO :

• Is een schitterend systeem voor de OB !
• Heeft misschien zijn nut om te leren gebruiken in de initiatie
• Ik vind het niet nuttig om het te leren gebruiken in het graduaat (wel de filosofie/concept erachter te kennen), omdat :
  • het is een intuïtief en pragmatisch systeem, leert dus ook zichzelf aan
  • is enkel bruikbaar als plaatsingssysteem
  • is als classificatie zeer beperkt
  • heeft geen enkele didactische meerwaarde dan het systeem op zich en dus in zekere zin tijdverlies
  • ideaal om aan te leren op de werkvloer (in casu : de
    stage)

SISO en UDC :

• zijn type-cases
• leren de cursisten veel bij inzake de opbouw van een classificatie (ook door de tekortkomingen in beide systemen)
• zijn een ideaal instrument om cursisten vertrouwd te maken met het passief gebruik van classificaties in het algemeen
  (dus wel een didactische meerwaarde), de meeste cursisten
  zullen in verschillende soorten werkvormen nog steeds vooral
  passieve gebruikers van classificaties zijn.

Invulling : ik heb het aandeel van SISO en UDC stelselmatig afgebouwd ten voordele van "classificatiebouw en -audit" (tiens, leuke titel voor een workshop, moet ik onthouden ;-) ), en was van plan om dit aandeel ook steeds kleiner te maken tot cases binnen het totale aandeel van de cursus. Maar beide systemen zijn wel nuttig om tot op zekere hoogte beheerst te worden door de studenten. Mijn stelling was steeds, zelfs als geen enkele bibliotheek SISO of UDC nog gebruikt, het nuttig is om die classificaties te behandelen. Zo was ik van plan, als ik wat tijd had, om de in de praktijk onbruikbare facet-classificatie van Ranganathan in de les wat uit te diepen, omwille van het visionaire karakter van dat systeem.

"Met SISO en UDC in de vingers kunnen ze elke classificatie aan." Ik was dan ook van plan om mijn "eeuwenoude" oefeningen te herwerken in functie van het doorgronden van de systemen ipv het hanteren/beheersen ervan.