Informatievaardigheden in de praktijk

Vandaag had ik het in Gent over het uitwerken van een strategie om het concept informatievaardigheden in de praktijk om te zetten. Een eenvoudige vraag, maar een niet zo evident antwoord. Ik heb een paar voorzetten gegeven op basis van ervaring in een vorig professioneel leven.
Wil je 'iets' doen met informatievaardigheden, dan kan een traject er volgens mij er zo uitzien:

1. bewustmakingsproces: er is een probleem
Informatievaardigheden, en dan uiteraard vooral het gebrek daaraan, is een probleem bij meerdere doelgroepen in deze informatiemaatschappij. Specifiek voor het hoger onderwijs komt het er volgens mij op aan om in de fase van het bewustmakingsproces de verschillende actoren (opleidingscoördinatoren, docenten, ...) te wijzen op concrete uitingen van het gebrek aan informatievaardigheden. Ik denk hierbij concreet aan: het niet respecteren van het auteursrecht bij gebrek aan voldoende kennis over wat mag en niet mag, te lang zoeken met weinig resultaat door een gebrekkige kennis van de kracht en zwaktes van zoekmachines als Google, de inefficiënte manier van het beheren van de gevonden informatie (gebrekkig persoonlijk informatiebeheer), ... Dit is een moeilijke niet te onderschatten stap: vertellen dat er een probleem is, terwijl weinig mensen dat effectief zo aanvoelen.

2. analyse van een curriculum aan de hand van een standaard: er bestaat een oplossing
Hoewel er meerdere standaarden voor informatievaardigheden bestaan, vind ik ACRL nog steeds een geschikt instrument om in kaart te brengen voor welke onderdelen van de competentiecluster informatievaardigheden er al oplossingen voorhanden zijn. Door de confrontatie van een curriculum en de ACRL-standaarden worden overlappingen en hiaten snel duidelijk.

3. kennis delen
De expertise die in de bibliotheken aanwezig is wordt best overgedragen aan vakdocenten, die de kennis kunnen integreren in hun cursussen. Assessment gebeurt dan ook best door hen in de context van hun vak, en niet als een afzonderlijk 'examen informatievaardigheid'.

4. aparte leerobjecten
Vanuit de bibliotheek kunnen er leerobjecten (klein en multimediaal?) ontwikkeld worden die aangeboden worden aan docenten en studenten. Wat is creative commons? Hoe beheer je je eigen (digitale) bibliotheek? Wat mag van de rechter en wat mag niet? Bijvoorbeeld.

Dit is geen academische stelling, maar een pragmatische aanpak. Wijs op het probleem, verzamel een groep van enthousiastelingen, kijk wat er al is en wat nog zou moeten zijn, integreer kleine stukjes leerobjecten die de informatievaardigheden van de student er doen op vooruit gaan op zoveel mogelijk verschillende plaatsen.

Ondertussen kan de echte wetenschappelijke discussie plaatsvinden, terwijl er op het terrein kleine maar concrete stappen worden gezet.
U mag het hierover met mij natuurlijk oneens zijn.